Hoe het begon

Het Spilvarken ontstond in 2014 in Gent als een prototype voor de CANVAS-productie "Atelier de stad".

Onder de titel "Niets is verloren" werkten Timelab en Kask samen met burgers van onderuit aan thema's, zoals ‘een schat aan verborgen ruimte’, 'slim straatmeubilair', ...

De werkgroep bestond uit 8 Gentse stedelingen die het varken als afvalverwerker, vriend en helper wilden (her)introduceren in steden, met de bedoeling om overschotten aan ruimte, voedsel en mensen te herwaarderen in een lokaal nieuw voedselsysteem.

De varkens werkten als “lijm” om mensen te verbinden. Dit bracht een levendig publiek debat op gang over consumptie van vlees. Dagelijks gingen hulpboeren en bewoners in dialoog over de herkomst van ons eten, en een mooiere toekomst voor al wat leeft in eigen stad.

In onze korte keten van afval naar voedsel gingen deuren open in plaats van dicht. Peers, partners, experts en bewoners sloten zich aan, gaven ons advies en steun om het project te herhalen in 2015.

We installeerden opnieuw 3 stadsvarkens, dit keer in een wijk van Gentbrugge.

Van bij de opstart schakelden we de expertise en onderzoeksmethodes in van de partners die op ons project intekenden.

De groep burgers en stakeholders kwamen eind 2014 samen en stelde o.a. een onderzoeksagenda samen om zowel economisch, ecologisch, sociaal als cultureel het potentieel te verkennen om het Spilvarken verder uit te rollen. Tal van nieuwe samenwerkingen werden gesloten, zowel met lokale als bovenlokale partners. We schakelden ook bestaande fietskoeriers in om reststromen van supermarkten, brouwerijen en bakkerijen te vervoeren. Sociale werkplaats De Sleutel investeerde in vrijwilligers voor het onderhoud en het maken van alle constructies. Dagverblijven en scholen wensten een georganiseerde rondleiding en infosessie. Vives Hogeschool onderzocht mee de psycho-sociale impact richting doelgroepbewoners (kinderen met autisme en vereenzaamde ouderen). Universiteit Antwerpen voerde sociologisch onderzoek uit onder de hulpboeren, over hun consumptiegedrag voor, tijdens en na het project. Ze maakten ook een kosten-batenanalyse tegenover traditionele afvalverwerking.

UGent mat de ecologische vooruitgang (LCA: Life Cycle Analysis) en drukte die uit in tal van milieuwinsten. Externe consultants hielpen mee aan een verdienmodel (zowel in geld als in meerwaardecreatie) op korte en lange termijn voor iedereen die eraan meewerkte.

Ondertussen werd Het Spilvarken-project ook uitgevoerd op Kerk (wat toen een onderdeel was van de tijdelijke invulling van de huidige woonbuurt Rute, Gentbrugge). Tegelijkertijd liep het project ook op Den Draad in Gentbrugge. Na enkele jaren kreeg Het Spilvarken een nieuwe plek op het grasveld aan de Jan Samijn-parking. In 2023 loopt het project als tijdelijke invulling op de open ruimte in de Kliniekstraat (naast de parking van Maria Middelares Gentbrugge).